اعاده در لغت به معنی بازگردانیدن است. اعاده دادرسی نیز به همین معناست، یعنی موضوعی که یک بار قضاوت شده و در مورد آن حکم صادر شده است، به دلایلی مجدداً مورد رسیدگی قرار می‌گیرد.
اعتراض به رأی امکانی است که در قوانین برای یکی از طرفین (خواهان و خوانده) یا هر دو طرف دعوی و یا برای افراد دیگری که طبق قانون حق اعتراض دارند و رأی به نفع آنها صادر نشده (محکوم علیه)، در نظر گرفته شده است.
اعاده‌دادرسی (رسیدگی مجدد) از جمله روش‌های فوق‌العاده شکایت از احکام است که راهی برای برگشت به دادگاه صادرکننده حکم قبلی محسوب می‌شود، با این هدف که دادگاه از رأی قطعی سابق خود بازگردد، چرا که شاکی مدعی است صدور آن رأی از روی اشتباه بوده و دلایل موجود اجازه نمی‌دهد که چنین حکمی بماند.
در حقیقت هدف از دادرسی، حفظ حق و اجرای عدالت است و در صورتی که در نتیجه دادرسی حکمی صادر شود که با خطا و اشتباه همراه باشد، تردیدی نیست که باید دوباره مورد رسیدگی قضایی قرار گیرد، بنابراین برای اینکه رأی دادگاهها مصون و محفوظ از خطا و اشتباه باشد، اعاده دادرسی و رسیدگی مجدد پیشبینی شده است.
اعاده دادرسی با توجه به نحوه اقامه آن به دو نوع تقسیم می‌شود:
برابر بند الف ماده 432 قانون آیین دادرسی مدنی، اگر متقاضی اعاده دادرسی به طور مستقل آن را درخواست نماید، این درخواست، اعاده دادرسی اصلی محسوب می‌شود. یعنی هرگاه بدون اینکه دعوایی در جریان رسیدگی باشد، یکی از طرفین دعوی (خواهان و خوانده) حکمی که سابقاً صادر شده است، درخواستی را به عنوان اعاده دادرسی مطرح کند، این درخواست، اعاده دادرسی اصلی خواهد بود که باید ضمن دادخواست به دادگاه صلاحیتدار تقدیم شود.
طبق بند ب ماده 432 قانون آیین دادرسی مدنی، اعاده دادرسی طاری در ضمن دادرسی مطرح می‌شود، این در حالی است که در اعاده دادرسی اصلی پروندهای در حال رسیدگی نیست تا ضمن آن اعاده دادرسی مطرح شود.
منبع:
برای دریافت اطلاعات بیشتر
بیانیه کمیسیون حقوق بشر اسلامی به مناسبت روز جهانی حقوق بشر
مدارک مورد نیاز برای ثبت ازدواج