نوشته پیش رو توسط وکیل خانواده در خصوص حذف نام همسر از شناسنامه بعد از طلاق، و قانون حذف نام همسر از شناسنامه برای آشنایی شما عزیزان تنظیم گردیده است. حذف نام همسر از شناسنامه در ماده ۳۳ قانون ثبت احوال اشاره شده است.
حذف نام همسر از شناسنامه پس از طلاق، نگرانی خیلی از مردان و نی است که طلاق گرفته اند و تمایل دارند در شناسنامه ایشان نامی از همسر سابق و طلاق و ازدواج قبلی نباشد. این موضوع برای مردان راحتتر از ن است ولی حذف نام زوج از شناسنامه زوجه تنها در صورتی امکان‌پذیر است که در دوران عقد جدایی انجام شده باشد و دوشیزه بودن زوجه مطابق احکام قضائی و سند طلاق قابل استنباط باشد.
مطابق قانون ثبت‌احوال، زوج‌هایی که رابطه شویی با یکدیگر نداشته‌اند بعد از طلاق می‌توانند نام همسر خود را از شناسنامه حذف کنند. این درحالی است که تا مدتی قبل سازمان ثبت‌احوال با بخشنامه‌ای این موضوع را فقط به خانم‌ها محدود کرده بود.
به این شکل که آنها با تائیدیه پزشکی قانونی مبنی بر باکره بودن می‌توانستند نام همسر سابق خود را از شناسنامه‌شان پاک کنند، اما دیوان عدالت اداری این بخشنامه را باطل کرد و در نتیجه این امکان برای آقایان نیز فراهم شد تا در صورتی که خانم باکره تشخیص داده شود، بتوانند نام همسر خود را از شناسنامه حذف کنند.
تنها قانون حذف نام همسر از شناسنامه ماده ۳۳ قانون ثبت احوال می باشد که مقرر کرده است «کلیه وقایع ازدواج و طلاق یا مرگ زوج یا زوجه و رجوع و بذل مدت و فسخ نکاح باید در دفاتر ثبت کل وقایع ثبت شود ولی در شناسنامه به شرح ذیل انعکاس خواهد یافت در المثنی شناسنامه مرد یا زن آخرین نکاح و طلاق و یا بذل مدت و در صورت تعدد زوجات آن تعداد ازدواج که به قوت خود باقی است منعکس خواهد شد. ازدواج و طلاق غیر مدخوله در المثنای شناسنامه درج نخواهد شد.»
بنابراین، فقط بین زوجینی که بین آنها نزدیکی واقع نشده باشد، پس از طلاق می توانند در شناسنامه المثنی نام همسر قبلی و ازدواج و طلاق مربوط به آن را از بین ببرند و ماده قانونی مذکور شامل مردان و ن می شود، بنابراین پس از این رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری در صورتی که زن غیر مدخوله باشد و طلاق به آن شرایط صادر شود مرد نیز می تواند با دریافت شناسنامه المثنی نام همسر قبلی وطلاق ثبت شده را از شناسنامه حذف نماید.
حذف نام همسر اول از شناسنامه مرد منوط به ازدواج مجدد و نیز ثبت رسمی ازدواج و ثبت نام ایشان در شناسنامه فرد است. بنابراین به صرف انتخاب همسر و معرفی آن نمی توان از این مقرره قانونی استفاده کرد. بنابراین حذف نام زن اول از شناسنامه در این مورد صرفاً پس از وقوع ازدواج دوم و ثبت آن صورت می گیرد، لذا همسر دوم از ازدواج پیشین همسر خود مطلع خواهد شد.
همچنین در خصوص مردی که خواهان حذف نام همسر اول از شناسنامه خود باشند، اگر دادگاه در ضمن رأی به طلاق، غیرمدخوله بودن زن را اعلام کرده باشد، مرد می‌تواند با ارائه گواهی دادگاه، نام همسر اول را از شناسنامه خود پاک کند؛ اما اگر زن غیرمدخوله نباشد، در این‌صورت، حذف نام همسر از شناسنامه، ممکن نیست.
حذف نام مرد از شناسنامه زن کمی دشوار تر از مورد قبل می باشد ومنوط به دوشیزه بودن زن در دوران عقد که قابل اثبات توسط سند طلاق است می باشد. این مورد برای مرد هم قابل انجام است. بنابراین نی که اقدام به ازدواج های بعدی می نمایند و یا باکره نیستند نمی توانند از این قانون استفاده نمایند.
اگر زن باکره نباشد و از همسر اول خود جدا شده باشد، تا قبل از ازدواج دوم، نام همسر اول در شناسنامه وی باقی خواهد ماند و تنها پس از ازدواج دوم می‌تواند تقاضای حذف نام همسر اول را از شناسنامه خود به ثبت احوال ارائه کند.
بنابراین، در صورتی که زن غیر مدخوله باشد و دوشیزه بودن زوجه مطابق احکام قضایی و سند طلاق، قابل استنباط باشد و طلاق به آن شرایط صادر شود، هم زن و هم مرد می‌توانند با حکم دادگاه با مراجعه به ثبت احوال و تکمیل فرم های مربوطه می توان درخواست صدور المثنی داد. در این فرض نام همسر سابق حذف خواهد شد و این حکم درباره مرد نیز جاری است.
بیانیه کمیسیون حقوق بشر اسلامی به مناسبت روز جهانی حقوق بشر
مدارک مورد نیاز برای ثبت ازدواج